Wat is pyrogravure ?
Pyrogravure is de kunst om figuren te branden op
hout. Hiervoor wordt een apparaat gebruikt dat een
metalen punt of naald verhit. Wanneer dit punt in
aanraking komt met hout, verkoolt dit laatste
Aldus ontstaan bruine of zwarte vlekken en lijnen
waarmee tekeningen of motieven kunnen worden
gevormd.
Het verhitten van de stift gebeurt nu
elektrisch. Maar in oude boeken wordt beschreven hoe,
v��r de uitvinding van elektriciteit, reeds
pyrograveerapparaten bestonden die op benzeen
werkten.
Hiernaast staat de afbeelding van een
pyrograveerapparaat op benzeen : de graveernaalden
waren van platina en zaten vastgeschroefd in een
naaldhouder, die door middel van een rubberslang
verbonden was met een fles benzeen. De slang liep
door, en was aan de andere zijde verbonden met een
gummibal. Wanneer deze gummibal, met de hand of met de
voet werd open- en dichtgeknepen, werden benzeendampen
vanuit de fles naar de graveernaald gestuwd. De
graveerstift werd eerst met een vlam aangestoken,
daarna zorgden de benzeendampen ervoor dat de naald
bleef gloeien. Door sneller of langzamer met de
gummibal te pompen, kon de temperatuur van de stift
worden verhoogd of verlaagd.
De komst van elektriciteit bood de mogelijkheid meer
eenvoudige apparaten te ontwikkelen. Een elektrische
weerstand werd aangebracht in de nabijheid van de
graveerstift, de temperatuur kon worden veranderd door
via een schakelaar de elektrische spanning te verhogen
of te verlagen, om aldus de elektrische stroom, en dus
ook de temperatuur van de stift te verhogen of
te verlagen.
Naast de eenvoud was het grote voordeel van een
elektrisch apparaat dat de kunstenaar beide handen
vrij had om het pyrograveerwerk uit te voeren. En...
er moesten geen dure platinastiften meer worden
gebruikt !
Dit type elektrische apparaten is nog in gebruik,
zoals de afbeelding hiernaast aantoont. Groot nadeel
van deze apparaten is dat de elektrische spanning van
130 of 220 V rechtstreeks tot aan de graveerstift
loopt, wat op het vlak van veiligheid te wensen
overliet. In moderne apparaten werd aan dit euvel
verholpen, komt alleen ongevaarlijke laagspanning tot
aan de graveerstift, en werd de isolatie merkelijk
verbeterd.
Om de warmte over te brengen op het hout, waardoor
het motief of tekening ontstaat, bestaan verschillende
vormen van graveerstiften.
Naargelang het resultaat dat men wenst te bekomen,
gebruikt men naalden, cirkelvormige - of driehoekige
punten. Met schuine vlakken kunnen de schaduweffecten
worden bekomen.
Alle houtsoorten kunnen worden gepyrograveerd, de
beste resultaten worden echter bekomen wanneer men
gebruik maakt van zacht blank hout, zoals lindenhout.
Alvorens het pyrograveerwerk kan beginnen, dient een
tekening op het hout te worden aangebracht. Dit kan
ofwel rechtstreeks gebeuren, ofwel vanuit een model
worden overgebracht d.m.v. carbonpapier. Mits het
oordeelkundig gebruik van de verschillende stiften op
verschillende temperaturen, kunnen kleuren bekomen
worden van lichtbruin tot zwart, en dit met fijne
strepen of groeven tot schaduwen over grotere
oppervlakten.
Klik op het plaatje om meer details te zien
De kwaliteit van het pyrograveerapparaat en de
stiften is belangrijk, maar het is de hand van de
kunstenaar die de stift vasthoudt die de kwaliteit van
het resultaat gaat bepalen. De voorbeelden die verder
op deze site te zien zijn geven een overzicht van de
resultaten die door het pyrograveren van hout kunnen
worden bekomen.
|
